دوست عزیز!
اعتقاد به وجود منجی آخر الزمان مورد اتفاق همه ادیان الهی ـ و بلکه همچنین بسیاری از ادیان غیر الهی ـ است. اهل سنت هم بالاتفاق به وجود منجی ای به نام مهدی در آخر الزمان معترفند. بعضی از روایات اهل سنت می گوید: منکر مهدی کافر است. علمای آنها نیز بدان قائلند.
اختلافی که هست یکی در این است که نسب مهدی چیست؟ بعضی او را از اهل بیت پیامبر می دانند و بعضی نه.
اختلاف دیگر در آن است که مهدی موعود به دنیا آمده و عمر طولانی دارد و یا در آخر الزمان به دنیا می آید؟
مشهور میان علمای اهل سنت در این دو مورد همان اعتقاد شیعی است که مهدی منتظر هم اکنون به دنیا آمده و از اولاد حضرت رسول اکرم(ص) است.
اختلاف اساسی میان ما و مشهور اهل سنت در این است که مهدی آل محمد فرزند امام حسن عسکری(ع) است ـ که شیعیان بدان قائلند ـ و یا نه ـ که اهل سنت آن را می گویند.
اگر چه در بعض روایات آنها آمده که مهدی از حسن بن علی العسکری است، ولی علمای اهل سنت آن را نمی پذیرند.
در این بحث می توانید به کتابهای حضرت آیة الله صافی گلپایگانی به نام "امامت و مهدویت" رجوع کنید.
مشاوره مذهبی_ قم.
دوست محترم!
سؤال شما را دو گونه می توان فهمید:
الف) وجود امام عصر(ع) را عقل چگونه اثبات می کند؟ یعنی لزوم وجود امامی بالفعل و زنده چگونه با دلیل عقلی اثبات می شود؟ به دیگر سخن چرا عقلاً محال است عالم بی امام باشد؟
ب) زنده بودن امام عصر(عج) با عمر بیش از هزار سال چگونه به تأیید عقل می رسد؟
ظاهرا مراد شما همان سؤال اول باشد.
اگر مراد شما سؤال اول است، باید گفت وجود انسانهای معصوم و حجت با دلیل عقلی قابل اثبات هست، ولی اثبات لزوم حیات او در این زمان کار با دلیل عقلی مشکل است. البته ادله نقلی قاطع این مسئله برای اثبات حضرتش به اندازه کافی موجود است.
اما سؤال دوم، به نظر عقل چیزی محال است که مستلزم تناقض باشد، (ر.ک. به عقاید استدلالی، علی ربانی گلپایگانی، ج2، ص169)
حال دقت کنید زنده بودن و زندگی بیش از هزار سال آیا در خود تناقص دارد؟! به دیگر سخن آیا حیات به خودی خود مقتضی مرگ است، آن هم مرگ در عمری کوتاه؟!
توضیح این که هر چیزی اقتضائی دارد که اگر مانعی بر سر راه آن قرار نگیرد همان اقتضاء انجام می شود مثلاً سنگینی جسم اقتضاء سقوط به سوی زمین را دارد؛ البته اگر مانعی مثل خلاء یا بسته بودن آن در کار نباشد. حال سؤال این که خود حیات و زندگی اقتضائش چیست؟ آیا اقتضاء آن مرگ و عدم است، یا مرگ نوعی مانع بر سر راه آن است؟!(دقت کنید)
پرواضح است با دقت عقلی در نفس حیات و زندگی می یابیم که آن هیچ اقتضایی جز حیات و استمرار ندارد، یعنی مادامی که علت موجد آن برداشته نشده یا مانعی بر سر راه آن قرار نگیرد، حیات مقتضی استمرار و ادامه دارد.
بیماریها، حوادث، بلایا و... همه موانعی در سر راه زندگی می باشند که موجب می شود اقتضاء آن سدّ، و زندگی به مرگ تبدیل شود.
تدبیر و تقدیر بلایا، حوادث و بیماریها، و در یک کلام موانع حیات به دست علت حیات آفرین، یعنی خدای متعال است؛ و عقل محال نمی بیند که خداوند به اراده خویش چنین موانعی را پیش نیاورده تا زندگی بیشتر به طول انجامد.
نکته مهم این که ممکن است گفته شود جسم قابلیت بقاء و اقتضاء استمرار هزارساله و بیشتر را ندارد و حیات یک فرد غیر از زنده بودن روح، وابسته به بقاء جسم او نیز هست.
در این باره نیز هیچ دلیل عقلی محکم مبنی بر اقتضاء داشتن عدم استمرار و بقاء برای جسم قائم نشده است بلکه حکماء قدیم استدلال می کردند که در صورت اعتدال امزجه جسم انسان هرگز فرتوت نمی شود و پزشکی امروز نیز بر اساس این پیش فرض است که می خواهد جلوی پیری یا مرگ را بگیرد!
از آن چه گذشت می توان نتیجه گرفت که حیات امام عصر(عج) بالغ بر هزارسال هیچ منع عقلی ندارد، گر چه یک خرق عادت است، و البته عقل خرق عادت را محکوم نمی کند. به خصوص که نصوص پذیرفته شده از سوی عقل(مثل قرآن) چنین چیزی را تأیید می کند.(عمر 950 ساله حضرت نوح(ع) و خواب سیصد و چند ساله اصحاب کهف و...)
برای مطالعه بیشتر به کتاب دادگستر جهان ـ، نوشته آیت الله ابراهیم امینی رجوع نمایید.
با التماس دعا. مشاوره مذهبی ـ قم.
دوست محترم!
به طور تعیینی کسی نمی داند آن حضرت کجا هستند، چون در این صورت غیبت منتفی می شود. با آشکاربودن محل زندگانی او ـ اگر یک جا ثابت باشند ـ دیگر غیبت چه معنایی دارد؟!
اما اگر سؤال از این باشد که نه به طور تعیینی، بلکه به طور توصیفی حضرت ایشان در کجا سکونت دارند؟ محل استقرار ایشان جای ثابتی هست یا نه؟ باید گفت که قدر مسلم این است که امام عصر(عج) در زمین هستند، و در یک جای ثابتی هم نمی باشد؛ چنانچه در ملاقات با ابن مهزیار اهوازی ـ که امام زمان(عج) را در حوالی مکه ملاقات کرد ـ فرمودند: در دره ها و قله ها سکونت می گزیند؛ و در توقیع خویش به شیخ مفید نیز اشاره به کوچ کردن خود دارد. البته امام(ع) هر سال در موسم حج به مکه می آیند و اعمال حج را به پا می دارند.
در این باره مطالعه کتاب "حدیث وصال"، از سید مهدی شمس الدین، انتشارات شفق، را به شما توصیه می کنیم.
مشاوره مذهبی ـ قم.
دوست عزیز!
در مورد این که امام زمان(عج ) ازدواج نموده و یا اولادی دارند یا خیر، باید گفت: اگر چه از ظاهر بعضی از روایات و ادعیه معصومین(ع) چنین استفاده می شود که آن حضرت دارای همسر می باشند، لیکن این روایات ضعیف بوده و قابل اعتماد نمی باشند.
از طرفی روایات دیگری که از اعتبار زیادی برخوردارند به فرزند نداشتن آن حضرت تصریح می کنند. مانند این روایت که می گوید: شخصی علی بن ابی حمزه، ابن سراج و ابن سعید مکاری بر حضرت رضا(ع) وارد شدند.
علی بن ابی حمزه در این خصوص سئوال کرد. حضرت فرمودند: هر امامی فرزند دارد، به جز امامی که حسین(ع) برای او از قبر بیرون می آید؛ او فرزند ندارد. عرض کرد: فدایت شوم! درست فرمودی؛ شنیدم که جدّت نیز همین را فرمود.(الغیبة، شیخ طوسی، ص134)
هم او می گوید: به حضرتش عرض شد: روایت کرده ایم که امام زمان از دنیا نمی رود تا فرزندش را ببیند. حضرت فرمود : آیا در این حدیث روایت کرده اید: "الا القائم"؟ عرض کردند: بلی. (اثبات الوصیة، مسعودی، ترجمه نجفی، ص210)
خلاصه اینکه اگر چه همسر و فرزند داشتن حضرت محتمل است ، اما روایت معتبری که موجب اطمینان باشد، در این زمینه وجود ندارد؛ بلکه شاید عکس آن محتمل باشد.
جهت مطالعه این روایت به کتاب جزیره خضراء افسانه یا واقعیت ، علامه سید مرتضی جعفر عاملی ، ترجمه سپهری ، ص 221 مراجعه فرمایید.
مشاوره مذهبی_ قم.
دوست عزیز!
در مورد وسائل و ابزاری که حضرت از آنها استفاده می کنند باید گفت اگر چه در برخی روایات آمده است که حضرت حجت(عج) با شمشیر خروج و قیام می کند، ولی شاید مقصود از آن توسل به مطلق اسلحه است. به عبارت دیگر، شمشیر کنایه از قدرت و نیروی نظامی است. پس منظور از قیام با شمشیر همان اتکای بر قدرت است، تا مردم نپندارند که مصلح بزرگ فقط به شکل یک واعظ عمل می کند.
البته بر اساس بعضی از تحقیقات، که در مجال دیگری می توان بدان پرداخت، گاه در باره شکل نهضت حضرتش و این که خونهای زیادی در آن ریخته می شود، اغراق شده است. ولی قدر مسلم آن است که نهضت ایشان با مبارزه جدی همراه است.
نکته ای که شایان توجه است آن که اصولا قیام ایشان، مانند قیام همه پیامبران الهی، از راه بهره گیری از وسایل و اسباب طبیعی خواهد بود، و هیچگاه اعجاز، شاکله اصلی آن را تشکیل نمی دهد، بلکه معجزات جنبه استثنایی دارند. به همین دلیل همه پیامبران از ابزار روز و احیانا تاکتیکهای نظامی زمان خود برای پیشبرد اهدافشان استفاده کرده و در انتظار معجزه نمی نشستند. البته این به معنای نفی تاییدات خاص الهی به ایشان و یارانشان نمی باشد، چنان که خداوند پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) را توسط ملائکه یاری فرمود. مؤید عرائض فوق حدیث "أبی الله أن یجری الأمور إلا بأسبابها" است، که لااقل بنا به یک تفسیر معنای آن این است که اصل اولیه در تحقق مشیت الهی، رعایت عادت و اسباب طبیعی در عالم می باشد و خداوند پرهیز دارد از اینکه امور را بر خلاف حالت عادی به انجام برساند.
مشاوره مذهبی_ قم.
دوست محترم!
از احادیث استفاده می شود که وقتی مهدی موعود(ع) ظاهر شد و در جنگ پیروز گشت، و بر شرق و غرب جهان تسلط و سیطره یافت، تمام زمین به وسیله یک حکومت جهانی اسلامی اداره می شود. برای تمام بلاد و استان ها، استانداران لایقی را با برنامه کار و دستورات لازم گسیل می دارد. و به واسطه کوشش و جدیت آنان، تمام زمین آباد و معمور می گردد.
خود حضرت مهدی(عج) هم از دور، تمام حوادث و جریانات کشوهای زمین را زیر نظر دارد و تمام نقاط زمین، برایش مانند کف دست می گردد. اصحاب و یارانش نیز از فاصله های دور، وی را مشاهده می نمایند و با او تکلم می کنند.
عدل و دادش تمام زمین را فرا می گیرد، مردم با هم مهربان شده، و با صدق و صفا زندگی می کنند. امنیت عمومی همه جا را فرا می گیرد و کسی درصدد آزار دیگری نیست. وضع اقتصای مردم بسیار خوب می شود به طوری که مستحق زکات پیدا نمی شود. باران های نافع پی درپی می بارد. تمام زمین، سبز و خرم می گردد. برکات و محصولات زمین زیاد می شود، اصلاحات لازم در امور کشاورزی به عمل می آید. توجه مردم به خدا زیاد می شود و گرد معاصی نمی گردند. دین اسلام دین رسمی جهان شده بانگ توحید از همه جا بلند می گردد.
در عصر مهدی(ج) عقل مردم کامل می شود و سطح معلومات عمومی بالا می رود، به طوری که زن ها در خانه خویش از عهده قضاوت بر می آیند.
حضرت صادق(ع) فرمود:"علم و دانش به بیست و هفت قسمت تقسیم شده، اما تاکنون بیش از دو قسمت آن در دسترس بشر قرار نگرفته است. وقتی قائم ما قیام کند، بیست و پنج قسمت دیگر را آشکار می کند و در بین بشر پخش می نماید."("بحارالانوار"، علامه مجلسی، ج52، ص336)
ایمان مردم کامل می گردد و کینه از دلشان بیرون می رود.(دادگستری جهان، ابراهیم امینی، ص319)
برای مطالعه بیشتر در این زمینه می توانید به کتاب "یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان(عج)"، از علیرضا رجالی تهرانی، انتشارات نبوغ مراجعه نمایید.
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی_ قم.
دوست گرامی!
نکات ذیل برگرفته از روایات و به عنوان وظایف شیعیان و منتظران واقعی حضرت(عج) خدمت شما عرضه می شود.
مرحوم سیدمحمدتقی موسوی متوفی 1348 هـ ق در کتاب شریف "مکیال المکارم" به هشتاد مورد از وظایف منتظران اشاره فرموده اند. ما بطور اختصار به برخی از آنها اشاره می کنیم.
1 ـ دعا برای امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و خود تا به معرفت حضرتش نائل شویم. ائمه هدی علیهم السلام نیز همواره بر این مهم تکیه داشته اند.
امام صادق(علیه السلام) دعایی به "زراره" تعلیم کرده و می فرمایند : «... اگر زمان غیبت را درک کردی چنین دعا کن: اللهم عرفنی نفسک فإنک إن لم تعرفنی نفسک لم أعرف نبیک. اللهم عرفنی رسولک فإنک إن لم تعرفنی رسولک لم أعرف حجتک. اللهم عرفنی حجتک فإنک إن لم تعرفنی حجتک ضللت عن دینی»(منتخب الاثر ـ آیت الله صافی گلپایگانی حدیث 1 ص 501 ـ به نقل از غیبت نعمانی، کافی، کمال الدین)
همچنین دعاهای دیگری که در کتب ادعیه و زیارات بدان اشاره شده، خصوصا دعای معروف «اللهم کن لولیک الحجه ابن الحسن ... » که بحمدالله در بین جامعه شیعه بسیار معروف و مشهور است.
2 ـ شناخت صفات و سیره امام علیه السلام: بدیهی است که یک عاشق دلباخته امام و یک منتظر حقیقی باید بداند که محبوبش از چه صفاتی برخوردار بوده، و چه سیره و روشی را در زندگی و سایر شئونات آن دارد.
در این راستا، مطالعه آیات و روایات فراوانی که در ارتباط با وجود مقدس حضرت بقیه الله الاعظم عجل الله تعالی فرجه الشریف بیان شده، بسیار سودمند است.
3 ـ رعایت ادب در همه موارد: امامی که واجب الاطاعه و حجت خدا بر تمامی اهل زمین است، نامش محترم و یادش بسیار گرامی است. او پیشوای همه و چشم بینای خدا در بین مخلوقات اوست. روزی اهل زمین به یمن وجود اوست و هر کس که به مرتبه ای از مراتب کمال می رسد از پرتو عنایات حضرت حق است که از مسیر امامت به ما رسیده است.
4 ـ عشق و علاقه نسبت به حضرت: مرحوم سیدعبدالکریم کفاش، هفته ای یک مرتبه به محضر آن حضرت مشرف می شد. او در ری در جوار حضرت عبدالعظیم حسنی می زیست. در یکی از تشرفاتش، حضرت از او می پرسند: سیدعبدالکریم! اگر ما را نبینی چه خواهد شد؟ پاسخ می دهد: آقا حتما می میرم. حضرت در پاسخ فرمودند: «اگر چنین نبودی ما را نمی دیدی» (مشعل هدایت ج 2 ص 129 ـ مبحث امکان تشرف ـ از استاد حاج شیخ حسین گنجی)
5 ـ علاقه مند کردن دیگران به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف: طبیعی است که هر کس به چیزی علاقمند باشد درصدد تبلیغ و ترویج آن برآمده و آنرا به دیگران معرفی خواهد کرد، چه رسد به اینکه وجود مقدس خاتم الاوصیا عجل الله تعالی فرجه الشریف باشد.
6 ـ انتظار فرج: امام صادق علیه السلام فرمودند: «بخشی از ویژگیهای ائمه علیهم السلام عبارت از تقوی، پاکدامنی و خیرخواهی ... و صبر در انتظار فرج است.» (منتخب الاثر، آیت الله صافی، ص 498، به نقل از بحارالانوار)
در بسیاری از روایات، پرفضیلت ترین اعمال، انتظار فرج دانسته شده است. (منتخب الاثر، آیت الله صافی، ص 493 ـ 500)
در بسیاری از احادیث در باب انتظار فرج بیان شده که هر گاه یکی از منتظران حضرت به رحمت الهی رفت، چنانست که در میان سپاه امام و یا در میان چادر (خیمه) حضرت به شهادت برسد.
در بعضی از روایات تعبیر شده که چنین شخصی مثل کسی است که با رسول خدا صلی الله علیه و آله در برابر کفر جهاد کرده باشد.
7 ـ اظهار علاقه وافر برای ملاقات با آنحضرت.
8 ـ ذکر فضائل و مناقب آنحضرت، و شرکت در مجالس امام شناسی.
9 ـ صدقه برای سلامتی امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف.
10 ـ بجا آوردن حج و عمره و زیارت مشاهد مشرفه به نیابت از امام: اعمالی که به نیابت از امام زمان علیه السلام بجا آورده می شود در واقع هدیه ای از جانب عاشقان و شیفتگان به ایشان است.
11 ـ استغاثه به وجود مقدس امام عجل الله تعالی فرجه الشریف: در بعضی از روایات از آن بزرگوار به "غیاث المضطر المستکین" تعبیر شده است.
توسل و استغاثه بر اهل البیت علیهم السلام، سیره دائمی بزرگان و صلحا و علما شیعه بوده و حتی ائمه هدی علیهم السلام نیز به وجود مقدس ایشان توسل می جسته اند.
مرحوم عاملی در روایتی نقل می کنند که هنگامی که حضرت زهرا سلام الله علیها بین دیوار و در مجروح شدند، به دنبال علی علیه السلام ... بودند، و ناله "یا ابن الحسن" سرمی دادند، و به وجود مقدس امام عصر حضرت حجه بن الحسن عجل الله تعالی فرجه الشریف استغاثه جستند.
12 ـ تجدید بیعت با امام علیه السلام: براساس پاره ای از روایات، تجدید بیعت بعد از هر نماز واجب و یا در هر جمعه مستحب است.(مکیال المکارم و منتخب الاثر)
و در روایتی از امام صادق علیه السلام نقل شده که «هر کس بعد از نماز صبح و بعد از نماز ظهر بگوید: "اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم"، نمی میرد مگر آنکه حضرت را ببیند و بشناسد.»(بحارالانوار، ج 86، ص 77، باب 39)
13 ـ اجتناب از محارم: کسی که منتظر واقعی است، باید از آنچه که امام زمانش کراهت و تنفر دارد، اجتناب نموده و هر عملی که در تقرب او موثر است را به خاطر رضای محبوب و ارتباط روحی با او انجام دهد.
مرحوم شیخ طوسی متوفی 460 هـ ق در "تجرید الاعتقاد" می نویسد: «وجوده لطف و عدمه منا.» یعنی وجود حضرت لطف و عنایت بر ماست و غیبت ایشان به خاطر اعمال و رفتار بد ماست .
"گفتم که روی خوبت از من چرا نهان است
گفتا تو خود حجابی ورنه رخم عیان است"
"گفتم که از که پرسم جانا نشان کویت
گفتا نشان چه پرسی آن کوی، بی نشان است"
علی علیه السلام فرمودند: «زمین خالی از حجت خدا نیست، لکن خداوند متعال، خلقش را از اینکه حجت را بشناسند نابینا و محروم می نماید و این به خاطر ظلمی است که بر خودشان روا داشتند.»(بحارالانوار، ج51، ص113)
«ظلم و جور با بصیرت سنخیت ندارد، و کسی که در کلاس گناه و معصیت بسر می برد هم سنخ با اولیای خدا نیست. لذا دیده اش از شناخت حضرت نابیناست.»(مشعل هدایت، ج2، ص126، مقاله امکان تشرف)
حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، در توقیعی چنین می فرمایند: «فما یحبسنا عنهم إلا ما یتصل بنا مما نکرهه و لانوثره منهم» یعنی محبوس نکرده ما را از دوستان، مگر خبرهای ناگواری که همواره از ناحیه آنان به ما می رسد که ناخوشایند است، در حالیکه ما آن کارها را از ایشان نخواستیم.(احتجاج طبرسی، ج2، ص322)
14 ـ دوستی با صالحان: دوستی با دوستان حضرت باعث تقرب و جلب خشنودی ایشان است. همچنین ادخال سرور مومنین و محبین اهل بیت علیهم السلام و همچنین رفع حوائج آنان نیز از وظایف منتظران عصر ظهور شمرده نشده؛ چرا که آن حضرت همانند اجداد طاهرینش باب الحوائج هستند.
قرآن کریم در وصف یاران حضرت ختمی مرتبت می فرماید: «محمد رسول الله والذین معه اشداء علی الکفار رحماء بینهم» یعنی محمد رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) و کسانی که با او هستند بر علیه کفار بسیار خشن، ولی با یکدیگر بسیار مهربانند.
و همچنین امر خدای حکیم که می فرماید: «کونوا مع الصادقین» یعنی همواره با افراد راستگو همنشین باشید
15 ـ برائت از دشمنان خدا و اهل بیت علیهم السلام:
امام هادی علیه السلام در زیارت شریفه جامعه می فرمایند: «برئت الی الله عزوجل من اعدائکم و من الجبت و الطاغوت و الشیاطین و حزبهم الظالمین» یعنی به درگاه خدای عز و جل از دشمنان شما و همچنین از جبت و طاغوت و از شیاطین و حزب ستمکار آنان بیزارم.(مفاتیح الجنان، مرحوم شیخ عباس قمی(ره)، زیارت جامعه کبیره)
خدا یار و نگهدار شما. مشاوره مذهبی ـ قم.
تصویر کلی و اوضاع عمومی جهان در عصر دولت حضرت مهدی(عج) چگونه است؟<\/h2>
مهم ترین وظایف شیعیان در عصر غیبت چیست؟<\/h2>
