سلام راستش من این را در حال چرخ زدن تو اینترنت بودم که بش رسیدم به نظرم سوال خیلی هاست حتما بخونید بسیار قشنگه

اولین همه‎پرسی در رابطه با نوع حکومت ، در سال 1358 با دستور و تأیید رهبر انقلاب انجام شد و نتیجه آن تأیید حکومت جمهوری اسلامی ایران بود. با توجه به اینکه 23 سال از اولین همه‎پرسی گذشته و عملاّ نسل جدیدی توانایی رأی دادن و شرکت در رأی گیری دارند چرا این همه‎پرسی مجدداً انجام نمی‎شود؟

پاسخ ها :

1. ملاک مشروعیت حکومت از دیدگاه اسلام

2. محور همه‎پرسی سال 1358

3. علت عدم نیاز به همه‎پرسی مجدّد

پاسخ :

برای پاسخ ، توجه به سه نکته لازم است:

1. ملاک مشروعیت حکومت از دیدگاه اسلام

«در بینش اسلامی ملاک مشروعیت اذن خداوند است بر اساس اعتقاد توحیدی خداوند ربّ و صاحب اختیار هستی و انسان‎هاست، چنین اعتقادی ایجاب می‎کند که تصرّف در امور مخلوقات خدا حتماّ با اذن خداوند صورت گیرد، تشکیل حکومت و تنظیم قوانین و ایجاد نظم، مستلزم تصرّف در امور انسان‎ها و محدود ساختن آزادی افراد است و این امر تنها از سوی کسی رواست که دارای این حق و اختیار باشد. وقتی خداوند که منشأ حقوق است، حق حکومت و ولایت بر مردم را به پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ ، امام معصوم و یا جانشین امام معصوم واگذار کرد. او حق دارد احکام الهی را در جامعه پیاده کند.»[1]

پس روشن شد که سرچشمه مشروعیت حکومت در دیدگاه دینی، الهی بوده و از ولایت تشریعی و یا اراده تشریعی الهی سرچشمه می‎گیرد. و انتخاب مردم تنها عامل تحقق حاکمیت دینی است یعنی اقبال مردم برای تحقق حاکمیت در خارج امری ضروری است.

2. محور همه‎پرسی سال 1358

آن چه در همه‎پرسی سال 1358، مورد تأیید مردم قرار گرفت «جمهوری اسلامی» بود که مطابق قانون اساسی [2] نظامی است که بر پایه ایمان به خداوند و وحی الهی و معاد و عدالت و امامت و رهبری مستمرّ و کرامت و ارزش والای انسان و آزادی توأم با مسئولیت او در برابر خداوند، استوار است، «به حاکمیت رساندن مکتب و موازین و ارزشهای اسلامی هدف اصلی قیام مردم بود که به انقلاب اسلامی تبدیل شد در کلیه شعارهای قاطع و کوبنده همه قشرهای مردم این آرمانها متجلی بود، و شعارها نشان‎دهنده شعور و آگاهی مردم نسبت به اسلامی بودن انقلاب بود».[3]

حکومتی که مردم ایجاد آن را به جای حکومت طاغوت خواستار بودند حکومت اسلامی با تمام مظاهر آن بود و به همین دلیل حاضر به رهبری کسی بودند که گفتار و کردار او برای اجرای اسلام بود و وحدت مردم نیز علیرغم همه اختلافات قومی ، زبانی ، طبقاتی و حتی مذهبی ، ریشه اسلامی داشت.

اتخاذ شعار نه شرقی و نه غربی در اصل تبلور گرایش مردم به حکومت دینی در مقابل حکومت غیر دینی است همه‎پرسی سال 1358 نشانگر عزم و اراده مردم بر ایجاد حکومت اسلامی بود و قانون اساسی تبلور آرمان مردم و مبیّن نهادهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه ایران بر اساس اصول و ضوابط اسلامی است که انعکاس خواست قلبی امت اسلامی می‎باشد

3. علت عدم نیاز به همه‎پرسی مجدّد

«باید توجه کنیم انتخابات و مراجعه به آرای مردم از دیدگاه عقیدتی ما هیچ‎گاه مشروعیت آور نیست، تا با منفی شدن آرای عمومی مشروعیت نظام باطل گردد.

 گو اینکه آرای مثبت و موافق مردم عامل تحقق حاکمیت دینی است. یعنی اگر مردم موافق نباشند حاکمیت دینی برقرار نمی‎گردد چرا که چنین حاکمیّتی با قهر و غلبه تحقق نمی‎یابد.»[4]

پس با فرض عدم موافقت با حکومت دینی مشروعیت نظام به حال خود باقی است، هرچند مقبولیت خود را از دست می‎دهد، اما ملت ایران پس از گذشت ?? سال از پیروزی انقلاب اسلامی همچنان با طراوت و شادابی در صحنه دفاع از ارزشهای انقلاب حضور دارند و این حضور پرشور و ده‎ها میلیونی نمایانگر آن است که مردم با اصول و مبانی نظام جمهوری اسلامی که در قانون اساسی تبلور یافته است نه تنها مشکلی ندارند بلکه آن را متعالی‎ترین قانون نسبت به قوانین سایر کشورها می‎دانند.

 «در زمان حیات امام راحل بارها از سوی مخالفان جمهوری اسلامی تبلیغ می‎شد مردم ایران به دلیل مشکلات اقتصادی ناشی از جنگ و محاصره اقتصادی از جمهوری اسلامی بریده‎اند ولی ما شاهد بودیم در همان اوضاع مردم به طور گسترده در صحنه حاضر می‎شدند و از هیچ فداکاری دریغ نمی‎کردند. پس از رحلت حضرت امام ـ‌ ره ـ جریان اجتماعی همان شکل و جهت راحفظ کرده از این رو پشتیبانی مردم از نظام و رهبری آن محفوظ است».[5]

حضور پرشور مردم پس از انقلاب در بیش از دو انتخابات و سه همه‎پرسی و شرکت گسترده در راهپیمائیها دلیل روشنی بر حمایت مردم از انقلاب اسلامی و تأکید بر پیروزی از اصول و ارزش‎های نظام جمهوری اسلامی است لذا تصوّر این که مردم از جمهوری اسلامی بریده‎اند پذیرفته نیست آیا صحیح است که بگوئیم مردم از اصول و مبانی نظام جمهوری اسلامی خسته شده‎اند و خواهان حکومتی غیر دینی هستند؟ آن چه این توهّم را ایجاد می‎کند وجود برخی مشکلات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است و گرنه مردم با اصول نظام جمهوری اسلامی هیچ مشکلی ندارند علاوه بنا باشد به صرف احتمال و به خواست هرگروهی همه‎پرسی برگزار کنیم این برنامه پایان نخواهد داشت و هر جناحی به صرف احتمال درخواست برگزاری همه‎پرسی می‎کند و این عقلاً پذیرفته نیست لذا در قانون اساسی آمده است: «محتوای اصل مربوط به اسلامی بودن نظام و ابتنای کلیه قوانین و مقررات بر اساس موازین اسلامی و پایه‎های ایمانی و اهداف جمهوری اسلامی ایران و جمهوری بودن حکومت و ولایت امر و امامت امت و نیز اداره امور کشور با اتکاء به آراء عمومی و دین و مذهب رسمی ایران تغییر ناپذیر است. [6]»

پاورقی :

[1] . محمد تقی مصباح یزدی، نظریه سیاسی اسلام، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ـ ره ـ ، ص 40.
[2] . قانون اساسی،‌اصل دوم.
[3] . عباسعلی عمید زنجانی، گزیده انقلاب اسلامی و ریشه‎های آن، کتاب طوبی، 76، ص 16.
[4] . محمد تقی مصباح یزدی، پرسشها و پاسخ‎ها، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 79، ص 32.
[5] . محمد تقی مصباح یزدی، پرسشها و پاسخ‎ها، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 79، ص 27.
[6] . قانون اساسی، اصل 177